| v | |
| vaag (iets … voor de geest hebben) | biesjtoon |
| vaak | → dèk, dèks, → mènnigmaol |
| vaandel | vaan |
| vaandel (gedrapeerd) | drappo |
| vaars | → mausko |
| vaars(kalf) | → mausko, veersj |
| vaart (snelheid) | sjnelheid, vites |
| vaartgeld (tolgeld op de uit de groeve gevoerde mergelblokken) | vaartgeld |
| vaarwel | adiè |
| vaat (afwas) | sjpeul |
| “vaat” (mand met een inhoud v.e. …) | vaatsmangel |
| vaat- of tobbekast, kast aan de muur (brouwerij) waarin een vat van 50 liter bier stond opgesteld, waaruit alle werklui per dag 2 liter bier mochten tappen | sjtaerkas |
| vaatdoek | sjotel(s)plak |
| vaatwasser | sjpeulmesjien |
| vaatwerk (aarden …) | döppe |
| vacature | vakketuur |
| vacht | vach |
| vader | → pa, → pap, peep |
| vagina | → sjeij |
| vak (ambacht) | → ambach |
| vakantie | → vekansie |
| vakantie (jeugdopvang tijdens de zomer…) | vekansiewerk |
| vakantieganger | → toeris, → vekansiegenger, vraeme |
| vakantieseizoen | sezoen |
| vakkundig (niet … werk) | → klómmeleriej |
| vakwerkhuis (vlechtwerk van twijgen maken aan …) | vietsje |
| val | toemel, → toervel |
| val (smak) | sjmaer, → sjmak, toeffel |
| valdeur (scharnierend luik) | → luuk, → valdeur, → valluuk |
| valeriaan (wilde) | duvelsklauw |
| valgordijn aan de binnenzijde | → sjtaor, → zjallezie, → zónnesjerm |
| valhek of klaphek op karspoorbreedte (eigenlijk: valboom) om (vroeger) het dorpsterritoir af te sluiten, zodat het vee niet kon ontsnappen | klapbreer, → valbreer, → vauwere |
| valhekje (mansbreed … of klaphekje (enigszins schuin gesteld, scharnierend hekje, dat door eigen zwaarte dichtvalt)) | vaeke |
| Valkenburg | Vallekeberg |
| Valkenburgse inhoudsmaat voor vloeistof (1,44 liter) | kan |
| vallei (smalle …) | dèl, gröb, → I kael, → sjlónt |
| vallen | bouze, mietere, sjuitere |
| valnet | → sjlaagnèt, → valnèt |
| vals | dobbel, finès, → sjlauw, valsj |
| vals (onoprecht) | dobbel, finès |
| valsaard | → gemeinerik, → vale, valerik |
| valscherm | → parresjuut, → valsjerm |
| valse draai | vrunk |
| valse scheut die uit plantenoksel wordt verwijderd | deef |
| valserik | → gemeinerik, → vale, valerik |
| valsspeler | foetelaer |
| van belang | kómsa |
| van deze kant | dizzerziejds |
| van elkaar | → oeterein, → vanein |
| van nut zijn | notse |
| van plan zijn | II veurhöbbe, → veurnummes (… zin), → zinnes (… zin) |
| van streek (geheel …) | undersjtebove (ʼt …) |
| van zins zijn | II veurhöbbe, → veurnummes (… zin), → zinnes (… zin) |
| vanaf | → saer, → sins, vanaaf |
| vanaf die tijd | saerdoe |
| vanavond | dizzenaovend, vanaovend |
| vandaag | huuj, → vandaag |
| vandaan | → haer, → vandan |
| vandoor (er … gaan) | → aafdampe |
| vaneen | → oeterein, → vanein |
| vang (streek tussen achterpoten en buik van rund, waar men tast om de voedingstoestand/ vetheid te beoordelen) | vlum |
| vangbal (kinderbalspel (op straat), …) | ruusj |
| vanger | venger |
| vangrail | sjampbalk |
| vangst | vangs |
| vanille | vaniel |
| vanmiddag | dizzemieddeg, vamieddeg |
| vannacht | → dizzenach, vannach |
| vanochtend | dizzemörge, vamörge |
| vanwaar | → woavandan |
| vanzelf | óngedwónge, → vanallein |
| vanzelfsprekend | alliech |
| vapeur (opvlieger) | → opvleger, → vapäör |
| varen (met een vaartuig over water gaan) | vare |
| varens (het geheel aan … in ʼt bos) | II vaan |
| variatie | → variasie |
| variëren | aafwiessele |
| varken | → kuusj, → verke |
| varken (gecastreerd of gelubd) | berg |
| varken m. | bièr |
| varken (halfwas …) | sjeuteling |
| varken (halfwas gemest wijfjes… dat nog niet heeft geworpen) | breuling |
| varkens (gillen van …) | kwieke |
| varkenshoeder/-jongen | bağğejóng, verkesjóng |
| varkensschenkel | → iesbein |
| varkensstal (ligrek in de …) | briets(j) |
| varkensvet (ongesmolten …) | → sjmals, → vaerevèt, → verkesvèt |
| varkensvoer | bağğemael |
| varkensvoer (eikels en beukennoten als …) | mas |
| vaseline | vazzelien |
| vast | ech, vas, werkelek, → woarechtig, zuver |
| vastberaden, vastbesloten | rizzeluut |
| vastbinden | binge |
| vastbinden ((trek)dier) | aanbinge |
| vastdraaien | aandriè |
| vasten | hungere, vaste |
| (vasten- en) onthoudingsdag | kwattertemper(daag) |
| vastenavond | → karneval, → vastelaovend |
| vastenavondgebak | → nónnevot, → I sjtriek |
| vastendag | magerendaag |
| vastendagen (drie … voor Hemelvaartsdag) | kruusdaag |
| vastigheid | verhout |
| vastleggen ((trek)dier) | aanbinge |
| vastnaaien (met grote steken voorlopig … t.b.v. het pasklaar maken v.e. kledingstuk) | traochele |
| vastplakken | klaeve, plekke |
| vastspelden | sjpange |
| vastzetstokje aan werktuig | → knevel, → vreigel |
| vat (grip) | → houvas, → pakkes |
| vat (ton) | → tón, → vaat |
| vatbier | tapbeer, → vatebeer |
| vathout | vatehout |
| vatten (borrel) | → nienne, pietsje (eine/ eint …) |
| vatten (grijpen) | → griepe, sjnorre |
| vechten | → bentele |
| vechtersbaas | böttelaer, klophings, → sjläönder |
| vechtpartij | kloppertiej |
| veder | vaer |
| vederborstel | → kwiespel, → plumo |
| vee | viè |
| vee (doorgang (met recht van overpad) voor … tussen weilanden) | gevaertsje |
| vee (juk voor het ophangen van geslacht …) | → krómphout, sjlachlödder |
| vee laten drinken | drenke |
| vee naar voren voeren (ter keuring) | veurveure |
| vee (rennen van … door weide) | bieze |
| vee (verwerpen i.g.v. te vroege bevalling bij …) | versjete |
| veeg (haal) | sjtreek, vaeg |
| veegborstel | wiesjer |
| veel | väöl |
| veel drinken | → zoepe |
| veel eet (iemand die …) | → buffelaer, sjurendeersjer, → vreetzak |
| veel eten | → aankiele |
| veel gedronken of gegeten hebbende ord. | sjtief |
| veel roken | → vlemme |
| veeleer | iè(r)der |
| veelklagende vrouw | zemel |
| veelprater | → behejtskrièmer, lelbek, leve-meker, moelemeker, wauwelaer |
| veelsoortig | alderdu(i)vel, alderlei, väölderlei |
| veelvraat | → buffelaer, sjurendeersjer, → vreetzak |
| veer | vaer |
| veerbalans | punger |
| veerkrachtig | illasties |
| veertien | vièrtièn |
| veertig | fièrtig |
| veest | → II poep, sjeet, → vots |
| veest (lichte …) | II puupke |
| veesten | II poepe, prettele, votse |
| veevoeder (fijnstampen tot …) | briedsele |
| veevoeder (gekookt … voor koebeesten) (Th.D.) | zuip |
| veeweg (grazige …) | drif |
| vegen | vaege |
| veger | wiesjer |
| vehikel | sjees |
| veiligheid (in … brengen) wk. | → berge |
| veiligheidsbroek | zaegbrook |
| veiligheidsspeld | kniepsjpang |
| veinzen | veurgeve |
| veinzer | → aansjtèller |
| veldboeket | veldboekèt, wösj |
| veldhoen | petries, → veldhin |
| veldovensteen | veldbrand |
| veldvruchten (de staande, samengebonden schoven van …) | kas |
| veldvruchten (het opzetten van samengebonden schoven van …) | kasse |
| veldvruchten (na de oogst achtergebleven … rapen/verzamelen) | zeumere |
| veldwachter | bao |
| velen (verdragen) | höbbe, → vaele, verdoere, verdrage |
| velerlei | alderdu(i)vel, alderlei, väölderlei |
| velg (ijzeren band/… van wiel), velling | → reip, velling |
| velours | → floar |
| vendel | vaan |
| vendelzwaaier | vanesjläönder |
| venijn | venien |
| venijnig persoon | giefsjieter(t), knien, → venienige |
| venster | vinster |
| vensterblinde aan binnenzijde | blaffetuur |
| vensterluik | → blin, sjlaag, → vinstersjlaag |
| vent (grove, forse …) | bièr |
| vent (ongure) | II keel |
| ver | wied |
| ver reiken | → grejje, → griè |
| verachtelijk persoon | → sjlechreem, sjmeerkanes |
| verachten | verguze |
| verademing | veraodeming |
| veraf | wiedaaf, → wiejds |
| veranda | vranda |
| veranda (glazen …) | saer |
| veranderen | sjanzjere, → verandere, wiessele |
| veranderen van mening | bedinke |
| verandering | euvergank, → variasie, wiessel |
| verantwoording | rekensjap |
| verantwoording (ter … roepen) | aansjpreke |
| verassen | kremere |
| verband (relatie) | betrèkking |
| verbannen | → doorsjiekke, → verwieze |
| verbazen | → sjtaune, → verwóndere, → wóndere |
| verbazing (uitroep van …) | kómbermes (i.s.m. miene leve …) |
| verbazing (… wekken) | opzeen (… bare) |
| verbeelden (iets …) wk. | meine (get …), → verbele (get …) |
| verbeelden (uitbeelden) | veursjtèlle |
| verbeelding (air) | aer |
| verbergen | moeffele, → verberge, → versjteke, → versjtoppe |
| verbeteren (corrigeren) | naokieke, naozeen |
| verbeteren (zijn gedrag …) | opveure (ziech good …) |
| verbetering (progressie) | I veuroetgank |
| verbetering (rectificatie) | korreksie |
| verbeuzelen | → verbreuzele, → verdoon, → verknoaje, → versjpille |
| verbijsterd | → paaf, → verpoepzak |
| verbijten | → verdauwe, → verknautse, → verknoeze |
| verbinding | baan, lasj |
| verbindingsstok (in tuinbouw bij heg of bonestaken) | bindgaerd |
| verbleken | versjete |
| verblijf | intrèk, → ónderdaak |
| verblijf (zijn … hebben) | hoeze |
| verblijfstoerist | → gas, → loozjee, → sjlaoper |
| verblinden | verblinne |
| verborgen | → heimelek, heimsj, verdèk |
| verbouwen van gewas | tele, verboewe |
| verbouwereerd | → paaf, → verpoepzak |
| verbranden | kremere, → verbranne |
| verbrassen met drinken | verzoepe |
| verbreden | verbreije |
| verbroddelen | massekrere, → verbreuzele, → verdoon, verhoddele, → verknoaje, verzauwe |
| verbrokkelen | brökkele |
| verbruien | verbruje |
| verbruik | II gelaog, kónzum(p)sie, verbruuk |
| verbruiken | kónzemere |
| verdacht | → kousje(r) (neet …), loesj, → verdach |
| verdampen | verdempe |
| verdedigen | → mentenere, verdeidige, II veursjtoon, → were |
| verdedigend (irritant … spelen (bij sport & spel)) | mèlke |
| verdediger (achterspeler) | bek |
| verdekt | → heimelek, heimsj, verdèk |
| verdelen | → sjplietse, verdeile |
| verdelgen | oetnèstele |
| verdeling | disterbusie |
| verdenken van | aanzeen (… veur), verdinke (… van) |
| verder | wiejer |
| verdiepen | oetdepe, verdepe |
| verdieping (v.e. gebouw) | → etaasj, sjtok, → verdeping |
| verdiepingsdagen | → retraet, → verdepingsdaag |
| verdiepingsvloer | gebun |
| verdikken (vloeistof …) | binge |
| verdoemen | verdómme |
| verdoen | → verbreuzele, → verdoon, → verknoaje, → versjpille |
| verdoezelen | verblome |
| verdolen (…) (vergissen) wk. | verdaole, → vergiesse |
| verdomboekje | → verdómbeukske |
| verdomd | → verdöld, → verdómp, verrèkdes |
| verdomhoekje | → verdómbeukske |
| verdomme | → merd |
| verdonkeremanen | → rapsjtokke, → verduustere, I vertoesje |
| verdorie | → merd |
| verdorven | sjlech |
| verdovende middelen | dröğs |
| verdraagzaam | lankmeudig |
| verdraaid (drommels) | → verdöld, → verdómp |
| verdraaid (in hoge mate) | → areigel, sjteerlek, zièr |
| verdrag | verdraag |
| verdragen (dulden) | höbbe, → vaele, verdoere, verdrage |
| verdragen (iemand of iets niet kunnen …) | luuchte (neet kinne zeen of …), oetsjtoon |
| verdragen (verkroppen, verteren) | → verdauwe, → verknautse, → verknoeze |
| verdriet | leid, → sjagring, verdreet |
| verdrijven | jasse, verdrieve |
| verdrinken | verzoepe |
| verdrogen van voedsel | oetdruège |
| verduidelijken | → eksplikere, oetereinlèğğe, → oetlèğğe, → verdudeleke, verduutsje, verklaore |
| verduisteren (donker maken) | blindere, verduustere |
| verduisteren (verdonkeremanen) | → rapsjtokke, → verduustere, I vertoesje |
| verduld | → verdöld, → verdómp, verrèkdes |
| verduren (velen) | höbbe, → vaele |
| verduveld | → verdöld, → verdómp, verrèkdes |
| verdwenen | → voert |
| verdwijnen | verdwiene |
| vereerd (sterk …) | gekwaffeerd, gruètsj, hoavaerdig |
| vereist | gemeujd, nuèdig |
| veren ww. | vaere |
| veren (achter de … zitten) | biehoute |
| veren (zijn … overeind zetten) | sjtroeve |
| verenigen | II pare |
| vereniging | vereiniging |
| vererven | naolaote |
| verfborstel, verfkwast | → kwas, → pienzel |
| verfkwast voor het marmeren | sjikketeerkwas |
| verflaag (doorschijnen van onderliggende …) | griene |
| verflensen | versjlakke, versjloejere |
| verflenst | → verlepsj |
| verfomfaaien, verfommelen van papier of stof | bekrunkele, knoevele, → verfómfejje |
| verfrommelen | bekrunkele, knoevele, sjiffenere, → verfómfejje |
| vergaan (verrot) | vergange |
| vergaan (verrotten) | vergoon, vertere |
| vergadering | zietting |
| vergallen | massekrere, → verbreuzele, → verdoon, verhoddele, → verknoaje, verzauwe |
| vergalopperen | vergallepere |
| vergankelijk | vergenkelek |
| vergassen | vergaze |
| vergasten | vergasse |
| vergeefs | → tevergaefs, → umzóns, vergaefs |
| vergetelheid (in de … raken) | doadblowe |
| vergeven | kwiete, kwietsjelle, → vergeve |
| vergeving | gena, → perdao, vergieffenis |
| vergeving (van zonden in de biecht) r.-k. | → abselusie |
| vergiet | → ziej, → ziejbaar, → ziejsjotel |
| vergiffenis | gena, → perdao, vergieffenis |
| vergiffenis schenken | kwiete, kwietsjelle, → vergeve |
| vergiffenis (van zonden in de biecht) r.-k. | → abselusie |
| vergif(t) | gief, vergief |
| vergiftigen | vergeve |
| vergissen wk. | verdaole, → vergiesse |
| vergissen (… met (speelkaarten) geven) wk. | vergeve |
| vergissing | verdäöling |
| vergoeden | → vergeuje |
| vergoeden (schade) | berappe |
| vergoeding | verhaol |
| vergoelijken | verblome |
| vergroeid (iets wat … is) | → krauwel, krejjel, → kroekesjerf, → kröppel |
| vergroten | vergruète |
| vergruizen | vergruzele |
| verguizen | verguze |
| verguld | vergöld |
| vergunnen | permetere |
| verhaal | verhaol |
| verhaal (op … komen) | biekómme |
| verhaal (te lang) | epiestel |
| verhaaltje | → verhäölke, → vertèlselke |
| verhandelen van geld/goederen | umzètte |
| verhangen (anders of elders ophangen) | → verhange |
| verhard gom aan steenvruchtbomen | koekoek(e)sjtrónt |
| verharen | → ruzele, → verhaore |
| verheffen (erop …) wk. | II veursjtoon (laote … op) |
| verhekst | verhèlsj |
| verhelen | verblome |
| verheugen | fruije, vruije |
| verheugen (bij voorbaat op …) | sjpietse |
| verhinderen | belètte, sjtute, → verheuje, → verhingere, II veurkómme |
| verhitten | heitse |
| verhoeden | belètte, sjtute, → verheuje, → verhingere, II veurkómme |
| verhogen | verhuège |
| verhoging | huègsel |
| verhoging in het wegdek | poekkel |
| verhouding (ongeoorloofd) | affaer |
| verhuizen | II baggere, → umtrèkke, → verhuze |
| verhuren wk. | → vermeje |
| verifiëren | naotrèkke |
| verijdelen | belètte, sjtute, → verheuje, → verhingere, II veurkómme |
| verjaardag | verjäördaag |
| verjagen ( uitsluiten) | versjtoate |
| verkeerd | verkièrd |
| verkeerd (… lopen) | sjpaak (… loupe) |
| verkeerd zien | → verkieke, verzeen |
| verkeersdrempel | → boebbel, → hoebbel, → huuppel, knoebbel |
| verkeerslicht | sjtopleech |
| verkennen | aaflèğğe, verkènne |
| verkenner(ij) | föttel, → padvinderiej, → verkènneriej |
| verkenningsvliegtuig (… uit WO II, zo genoemd vanwege het “droevig” ronkende motorgeluid) | dreuvige |
| verkering | kinnes, → verkièring, vriejaasj |
| verkering hebben | goon, vrieje |
| verkering (niet serieus … hebben) | → sjarrele, → sjravele |
| verkiezen | prifferere |
| verkijken wk. | → verkieke, verzeen |
| verkillen (koud krijgen) | verkelle |
| verkindsen | verkienzje |
| verklaring (bv. van goed gedrag) | bewies |
| verkleed (gekostumeerd) | gekostemeerd |
| verkleumen | verniekkele |
| verklikken | → euverbreve |
| verklikker | klepsj(moel) |
| verknoeien | massekrere, → verbreuzele, → verdoon, verhoddele, → verknoaje, verzauwe |
| verkookt eten | breuzel |
| verkookte aardappels (brij van …) | matsj |
| verkoolde kaarsenpit | sjmoeğ |
| verkopen | sjliete, verkoupe |
| verkopen (in het klein …/schenken van sterke drank) | versjödde |
| verkouden | verkouwe |
| verkoudheid | kletsj, kouw, → sjnoep, → I sjnoets |
| verkoudheid (neus…) | → sjnoep, → I sjnoets |
| verkreukelen | knoevele, → verfómfejje, sjiffenere, verkrunkele |
| verkrijger | óntvenger |
| verkroppen | → verdauwe, → verknautse, → verknoeze |
| verkwanselen | verfoetele, verpave |
| verkwijnen | vergoon, vertere |
| verkwikking | veraodeming |
| verkwisten | verguze |
| verlagen | verliège |
| verlamd | → gelaemp, → verlaamp |
| verlamd persoon | → gelaemde, lame |
| verlangen ww. | winsje |
| verlangen zn. | wunsj |
| verlangen (hevig … naar) | sjmachte (… nao), verhange (ziech … veur) |
| verlangen (met …) | gaer(e) |
| verlangen (sterk …) | zöch |
| verlangend kijken | → garre, → giepsje, → lónke |
| verlaten | → doads, → oetgesjtorve |
| verlaten (zich … op) (bouwen op) | sjtoekke op |
| verleden zn. | ouwentied, → verlae |
| verlegen | → bluè |
| verlegenheid | pietsj |
| verleiden | sjanse, → versere |
| verleiding | → tentaasje |
| verlenen | → versjaffe |
| verleppen | versjlakke, versjloejere |
| verlept | → verlepsj |
| verletten (het werk … wegens ziekte) | ziekviere |
| verletten (verzuimen) | → verlètte, → verzoeme |
| verliederlijkt | verlepsj, verloupe |
| verliefd raken | verleve |
| verlies | sja, verlees |
| verlies (gevoelig …) | vlumsjlaag |
| verliezen | I verleze |
| verloederd (v.e. persoon) | verlepsj, verloupe |
| verlof (toestemming) | permiesje, → toesjtumming, → verlof |
| verlofbrief | vriebreef |
| verlokken | verleije |
| verloofde | aansjtaonde |
| verloofde (verplichting om met … te gaan wandelen) scherts. | sjleipdeens |
| verloopstuk | nieppel, → verloupsjtök |
| verloskundige | wiesvrouw |
| verlossen | bevrieje, verlosse |
| verlustigen wk. | verlöstige |
| vermaak | → lol, → plezeer, → sjpas |
| vermaak scheppen in | verlöstige (ziech … in) |
| vermageren (t.g.v. ziekte of ontbering) | aafmagere, oetmergele |
| vermakelijk | → kemiek, → komies |
| vermaken (amuseren) | ammezere |
| vermaledijd | → vermallesjeerd |
| vermanend toespreken | → sermoane |
| vermaning | sjtendsje |
| vermassacreren | → vertestewere |
| vermeerderen (het aantal steken … bij breien) | mièrdere |
| vermelden | melle, neume, verneume |
| vermetel | dreisig |
| vermicelli | vermesjèl |
| verminderen | verliège, zakke |
| verminkt | → óngelökkig, → óngera |
| vermoedelijk | dinkelek |
| vermoeden ww. | → veróndersjtèlle |
| vermoeden (veronderstelling) | indrök |
| vermoeid | meug, vermeujd |
| vermogen (fortuin) | fortuun, → geld |
| vermogend | riek |
| vermolmd | → vermolmp |
| vermomd carnavalsvierder | → maske, → móm, → verkleijde |
| vermommen | maskere, verkleije |
| vermoorden | aafmake, vermaore |
| vermoorden (gruwelijk …) | massekrere |
| vermorsen | verguze |
| vernemen (te weten komen) | → vernumme |
| vernemen (toevallig …) | mètkriege |
| vernielen, vernietigen | → vertestewere |
| vernieuwen | vernuje |
| vernikkelen (bedriegen) | → bedrege, befoetele, → belazere, bemietere, niè |
| vernissen | vernieste |
| vernuftig | → biede(r)hand, geistig, sjpiets |
| veronachtzamen | vernaolièstige, → verneglezjere, → verzoeme |
| veronderstellen | → veróndersjtèlle |
| veronderstelling | apprensje, sjtèlling |
| verongelukken | doadblieve, veróngelökke |
| verontreinigen | → verónnötte, vervoele |
| verontrusten | → veróntröste |
| verontschuldigen | → ekskezere, → verekskezere, → veróntsjöldige, → versjuène |
| verontschuldiging | → ekskuus, perdao |
| verontwaardigd | → getrowe, → veróntwaardig |
| veroorloven | → permetere |
| veroorzaken | aanriechte, bare, sjtiechte, veroarzake |
| verouderen | verouwere |
| veroveren | verouvere |
| verpatsen | verpave |
| verpesten | massekrere, → verbreuzele, → verdoon, verhoddele, → verknoaje, verzauwe |
| verpieteren | → verzauwele, → verzuètere |
| verplaatsen | verzètte |
| verplicht zijn | gedeend zin, zulle |
| verplichting | obbelegaasje |
| verplichting om met verloofde te gaan wandelen scherts. | sjleipdeens |
| verplichting opleggend | bingend |
| verpozen | verwiele |
| verpozing | óntsjpanning, verzèt |
| verprutsen | verhoddele |
| verpulveren | fienmake |
| verraden | → verrao |
| verraderlijk | gemein |
| verrassen | II euvervalle, → verrasje |
| verrekijker | kieker, loeriezer, verrekieker |
| verrel | vièdel |
| verreweg | wiedoet |
| verrichten | → bedrieve, begoon, → plege, verriechte |
| verrichten (werk …) | verzètte (werk …) |
| verroest | beros |
| verrot | vergange |
| verrotten | vergoon, vertere |
| verruilen | → inrule, inwiessele, → rule, toesje, umtoesje, → II vertoesje |
| vers (couplet, dichtregel) | versj |
| vers (fris) | friesj, veersj |
| vers (gedicht) | versj |
| verschaffen | → versjaffe |
| verschalen | versjale |
| verschansen | → verdoeffe, → versjanse |
| verschansing | sjans |
| verscheidene | etteleke, versjeije |
| verschil | óndersjeid, → versjil |
| verschil uitmaken | sjaele |
| verschillen | → aafwieke, → versjille |
| verschonen (ontzien) | óntzeen, sjuène, versjuène |
| verschrikkelijk | versjriekkelek, → vreisjelek |
| verschroeien | bläökere, sjnirke, → sjroeje |
| verschrompeld (iets wat krom, vergroeid of … is) | → krauwel, krejjel, → kroekesjerf, → kröppel |
| verschrompelen | → verkröppele |
| verschuilen | → verdoeffe, → versjanse |
| versierder (persoon die op informele wijze iets bewerkstelligt) | rietselaer |
| versieren | sere, versere |
| versiering, versiersel | → seersel |
| verslaan | draanzètte, kloppe, knautse, versjloon |
| verslagen (onthutst) | undersjtebove (ʼt …), verweze |
| verslaggeven van | versjloon |
| verslaggever | zjoernalis |
| verslakken (verleppen) | versjlakke, versjloejere |
| verslapen ww. | → verpinne, versjlaope |
| versleten kledingstuk/voorwerp | → hoddel |
| versleten (v.e. persoon) | → aafgelaef, → aafgemeld, → keduuk, → oetgekaart, → oetgeranzjeerd, verlepsj |
| versleten (van zaken) | → aafgelaef, → fetuuj, → keduuk, → sjebbig |
| versleten voertuig | sjees |
| verslijten | → sjliete, versjliete |
| verslijten voor | aanzeen (… veur), versjliete (… veur) |
| verslonzen | versjlónze |
| verslonzen (laten …) | vernaolièstige |
| versmelten | fuzere |
| versnelling (auto) | → versjnelling |
| versnellingsapparaat (fiets) | → dirreljäör, → versjnelling |
| versnellingsmechanisme (stand v.h. … v.e. fiets (tandverhouding)) | verzèt |
| verspenen | sjtabele |
| verspillen | → verbreuzele, → verdoon, → verknoaje, → versjpille |
| versplinteren | → kadzjele |
| verspringen | → II versjpringe, wiedsjpringe |
| verstaan (overweg kunnen) wk. | verdrage |
| verstaanbaar (moeilijk … spreken) | broddele |
| verstaander | versjtäönder |
| verstand (kennis van zaken) | → bezej, versjtand |
| verstandelijk goed ontwikkeld | → bie, → gelètterd, → ónderlag |
| verstandig | versjtendig, III wies |
| verstandig oordelend | gesjeid |
| verstappen | vertrae |
| verstek | → versjtek |
| versteken (verstoppen) | moeffele, → verberge, → versjteke, → versjtoppe |
| verstellen (kleding e.d.) | fliekke, lappe, versjtèlle |
| verstelwerk | genièds, niè(j)werk, sjtopwerk |
| versterking (bolwerk) | dwingel |
| versterven (vlees laten …) | → oetblowe, → versjterve |
| verstevigen (festonneren) | umwèrke |
| verstevigen met touwen | sjaore |
| verstoken (als brandstof …) | opsjtoke, versjtoke |
| verstoord | gieftig, grellig, → kwoad, → óntsjtump |
| verstoppen (dichtslibben) | sjloeze, versjtoppe |
| verstoppen (op de achtergrond blijven) wk. | voerthoute |
| verstoppen (verbergen) | moeffele, → verberge, → versjteke, → versjtoppe |
| verstoppertje (spelen) | koekverberge, → versjtöpperke |
| verstoppertje spelen, waarbij een blik (bus) dient als honk | potlappe |
| verstoppertje (uitroep bij … spelen) | koek(epiep) |
| verstopt talgkliertje | → mèt-eter |
| verstopte neus | → loupnaas, → sjnoepnaas, → sjnoetsnaas, → sjnoternaas |
| verstouten (zich…, durven) | besjtoon, → riskere |
| verstreken | euver, geleje, um |
| verstrekken | geve, → versjaffe |
| verstrijken van tijd of toestand | verloupe, versjtrieke |
| verstrikken | → versjtriekke |
| verstuiken | versjtoeke |
| verstuiven | nevele |
| versuft mens | → uèm, zaodkrao |
| vertalen | euverzètte, umzètte |
| verte | wiejde |
| vertederen | reure |
| verteerd (verrot) | vergange |
| verteerd/versleten (v.e. persoon) | → aafgelaef, → aafgemeld, → keduuk, → oetgekaart, → oetgeranzjeerd, verlepsj |
| vertegenwoordigen | vertrae |
| vertegenwoordiger | → kink, → krièmer, → reiziger, → sjpenzelekrièmer |
| vertellen (langdradig …) | insjödde (ein …) |
| vertelseltje | → verhäölke, → vertèlselke |
| verteren (vergaan) | vergoon, vertere |
| verteren (verkroppen) | → verdauwe, → verknautse, → verknoeze |
| vertering (consumptie) | II gelaog, kónzum(p)sie, verteer |
| vertikken | verdómme |
| vertillen (onderschatten) | → verhelle, → verkieke, verluuchte, verpinne, verzeen |
| vertoeven | verwiele |
| vertonen | vertuine |
| vertoning | sjpektakel |
| vertragen | vertraoge |
| vertrappe(le)n | vertrampele |
| vertrekken | → aafdampe |
| vertrekken (stil …) | oetp(r)ietsje |
| vertroetelen | verteutele |
| vertrokken | → voert |
| vertroosten | truèste |
| vertrouwd | eige, heimelek, vertroewd |
| vertrouwen ww. | → vertroewe |
| vertrouwen zn. | → vertroewe |
| vertrouwen hebben in | gluive |
| veruit | wiedoet |
| vervallen | II ónderkómme, vervalle |
| vervallen huis | → brağ, kavalje, → kraom |
| vervangen | → ramplesere, vervange |
| vervangingsmiddel | → kietsj, nao-aperiej, → naomaak, surregaat |
| vervelen (zich) | doemedriè, vervaele (ziech …) |
| vervelend doen (zeuren) | → bezuètere |
| vervelend om iemand heen blijven draaien | toerre |
| vervelende (onnozele, … vent of jongen) | II puim(e) |
| verven | besjtrieke, pienzele, verve |
| verven (ten dele) | aansjtrieke |
| vervloeken | banne, → vervloke, verwinsje |
| vervloekt | → vermallesjeerd |
| vervluchtigen van vloeistof | vervlege |
| vervoering | ekstaas, verveuring |
| vervolmaken | aafmake |
| vervuilen | → verónnötte, vervoele |
| vervullen (kwijten) | kwiete |
| vervullen (verhoren) | verhuère, vervölle |
| verwaand | → gruètsj |
| verwaande persoon | → kwas |
| verwaandheid | → behej |
| verwaarloosd | → verloupe |
| verwaarlozen | vernaolièstige, → verneglezjere (verzoeme), → verzoeme |
| verwaarlozen (te … bijzaken) | kieksjozeriej |
| verwachting (hooggespannen) | → apprensje, → veuroetziech |
| verward (haardos) | sjtroeveltig |
| verward raken | sjtröppe |
| verward raken door ziekte of ouderdom | dölle |
| verward spreken door koortslijder | iele |
| verwarmen | → hietse |
| verwelken | versjlakke, versjloejere |
| verwelkt | → verlepsj |
| verwennen | → bemodere, sjtieve, verwinne |
| verwensen | banne, → vervloke, verwinsje |
| verwensing | vlook |
| verwenst | → vermallesjeerd |
| verweren (verdedigen) | → mentenere, verdeidige, → verwere, → were |
| verwerken (behandelen, behappen) | verhapsjtökke, verwèrke |
| verwerken (psychisch) | → verdauwe, → verknautse, → verknoeze, verwèrke |
| verwerpelijk | kwoalek, sjlech, verwerpelek |
| verwerpen i.g.v. te vroege bevalling bij vee | versjete |
| verwerven | binnehole, kriege |
| verwezen (verslagen) | undersjtebove (ʼt …), verweze |
| verwijden (vaak van kleding) | → lemmele, → lempe, lenge, oetrèkke |
| verwijlen | verwiele |
| verwijt | vaeg |
| verwijten | → verwiete |
| verwijten (achteraf …) | naowieze |
| verwijzen | → doorsjiekke, → verwieze |
| verwikkeling | kómplekasie |
| verwisselen | sjanzjere, verwiessele |
| verwoesten | → vertestewere |
| verwoesting | ravaasj |
| verwonden | → blessere |
| verwonderen, verwondering wekken | → sjtaune, → verwóndere, → wóndere |
| verwonderlijks (iets …) | wóndersjwat |
| verwonding t.g.v. slag, steek of stoot | → hiep, → jaap, → juèp |
| verwringen (stukmaken) | verrèke |
| verzadiging | bekóms |
| verzakking (in weiland) | aerdpöt |
| verzameling | deil, köd, kolleksie, rizjement, → waatsj |
| verzekeren (garanderen) | → garrendere |
| verzekeren tegen (wk.) | indèkke, verasserere |
| verzen maken | diechte |
| verzenen (hielen) | vaersje |
| verzengen | bläökere, sjnirke, → sjroeje |
| verzien wk. | → verkieke, verzeen |
| verzoeken (uitnodigen) | → nuè, → oetnuèdige |
| verzoeking | → tentaasje |
| verzoeking (in … brengen) | → beprove |
| verzoekschrift | rekes, verzeuksjrief |
| verzoenen (zich) | lèğğe (ziech …), bielèğğe |
| verzoening | peis |
| verzolen (schoenen van nieuwe zolen voorzien) | → bielappe, biesjoestere, lappe, → verzaole |
| verzonnen dorpsnaam | Zuzaote |
| verzorgd | geswanjeerd |
| verzot | verhèlsj |
| verzot zijn op | sjmachte (… nao), verhange (ziech … veur) |
| verzuchten | → verzöchte |
| verzuchten (het …) | gekuum(s) |
| verzuim (nalatigheid) | miessjlaag, naolièstigheid |
| verzuim (willekeurig … bij werkgever) | boemelsjiech |
| verzuimen (verletten) | → verlètte, → verzoeme |
| verzuimen (veronachtzamen) | vernaolièstige, → verneglezjere (verzoeme), → verzoeme |
| verzuren | → umgoon, → verzoere |
| verzuren (het … van inmaaksel, ook bij siroopbereiding) | broeze |
| verzwakken | verzjwake |
| verzwaren | verzjwuère |
| vest | → ves |
| vest zonder mouwen (onderdeel van kostuum) | → kammezol |
| vestibule | pertaol |
| vestingwerk | redóng |
| vet | I diek, gezat, korpelent, vèt |
| vet (niet … (van dieren)) | vazel(tig) |
| vetbuik | → pans, → pens |
| vetergat | → nèstellook |
| vetkanis, vetkees | → vètjanes |
| vetkraal op soep | kral |
| vetmesten | → maste, → mèste, → vètmèste |
| vettig vuil | sjmeer |
| veulen | II veule |
| vexeren | → koejenere |
| vezel | → fra(a)njel, vedzel |
| vezelen | → rufele, → vedzele, → vetse |
| vidé | videe |
| vief | → lebendig |
| vier | I veer |
| vierde | veerde, veerds |
| vieren (loslaten) | sjete |
| vierendeel | vièdel |
| vierkant (een boom … tot balk zagen) | veersjale |
| viervoetig | veerveutig |
| vies (smerig) | II ónnöt, → sjmoetsig |
| vies (uitroep van afkeer) | → baatsj, → bazzes |
| vies (van weer) | II ónnöt, sjoew |
| viespeuk | kiebbel, → vètjanes |
| vieze vent | → grosje (vieze …) |
| viezerik | → vètjanes |
| viezigheid | bièsteriej, → zjweineriej |
| vignet | vienjèt |
| vijand | viejand |
| vijf | II vief |
| vijfde | viefde, viefs |
| vijftal | kwintèt |
| vijftig | fieftig |
| vijg (vrucht v.d. vijgenboom) | vieg |
| vijl | viel |
| vijven (met zijn …) | vieve (mèt hun/oes/uuch …) |
| vijver | viever |
| vijver (natuurlijke dorpspoel of -…) | wiejer(t) |
| vijver(gracht) (deel v.d. … rond de stadswallen | wiejer(t) |
| vijzel (mortier) | → kroekesjtuèter, morteer |
| vilder | sjinder |
| vinden | vinge |
| vinder (hij die een vondst doet) | vinger |
| vingerkootje | kuètsje |
| vingers ord. | fiekke |
| vingertolletje | sjpillegrits |
| vinnig | → biets |
| vinnige (oude, truttige, … vrouw) | sjroet |
| violet | violèt |
| violier | sjtokfleer |
| viool (plant) | paosee, → vioal |
| viool (slecht of ruw op een … spelen) | kretse |
| vioolsnaar | kattenderm |
| vip | piettebaer |
| visakte | → vösjak |
| visgraat | → graot |
| vishengel | gaerd, vösjgaerd |
| visioen | versjiening |
| visite | bezeuk |
| visitekaartje | → naamkeertsje |
| vislijn | → vösjlien |
| vissen | vösje |
| vissnoer | → vösjlien |
| vissnoer (sterk haar/snaar aan …) | kreng |
| vitrage | vitraasj |
| vitrine | → ittelaasj, kiek-oet, → vitrien |
| vitselwerk | → vietsje |
| vitten | krintekeutele, → piekkenere, sjiekenere |
| vitter | kritezant, sjiekenäör |
| vlaag | vläög |
| vlaag (… of stoot van wind) | sjtoef |
| vlaai | vla |
| vlaai of taart met bovenlaag van koekkruimels | greumelevla, → sjtruijtselvla (of …kook) |
| vlaai of taart met deeglaag ter afdichting v.h. vulsel | toewsjlaag |
| vlaai (vruchtenvla als beleg of vulling voor … of gebak) | II sjpies |
| vlaaien met een grote plank in de oven stoten | insjete |
| vlaaischep | vlasjöp |
| Vlaamse gaai | merkef |
| vlabodem | baom |
| vlag | vaan |
| vlaggenstof | vanedook |
| vlak (effen) | effe, → egaletig, → geliekmaotig |
| vlak terrein | plaon |
| vlakbij | → vlakbie |
| vlakgom | gum |
| vlambloem | floks |
| vlammen ww. | vlemme |
| vlammetje (ontstekings… in kook- of verwarmingstoestel) | sjpaarvlam |
| vlaskleurig | vles |
| vlassen | → sjpienze |
| vlecht (… van haar, haarstreng) | → vlech, → vlöch |
| vlechtijzer | betóniezer, vlechiezer |
| vlechting in metselwerk | sjiech |
| vlechtwerk (lederen … aan handvat van een wandelstok) | II haos |
| vlechtwerk (… van twijgen maken aan vakwerkhuis) | vietsje |
| vleermuis | → blaarmoes, → vleermoes |
| vlees | vleisj |
| vlees (het dunne … onder de korte ribben van een rund) | dun |
| vleeshouwer | → sjlechter |
| vleesnat | breuj, → saus, zju |
| vlegel (kwajongen) | batteraaf, → däögeneet |
| vleien (flikflooien) | → fiènsele |
| vleier, vleikont | → kóntekroeper(t), → vleijer(t) |
| vlek | sjmet |
| vlek (grote … t.g.v. vloeistof of wondvlek) | → braatsj, → plekaat, → sjtrouw |
| vlekje | → sjpiekkel |
| vlerk (vleugel v.e. vogel) | → vleugel, → vlörk |
| vlerken | → kladde, → lörve, vlörke |
| vleug | sjien |
| vleugel (… v.e. vogel) | → vleugel, → vlörk |
| vleugje | vläög |
| vlieg | vleeg |
| vliegen | vlege |
| vliegenstrontje | vlegesjeet |
| vlieger | wejjer(t) |
| vliegmachine, vliegtuig | → vleegmesjien |
| vlier | → fleer, → heulentaer(e), → vleer |
| vlierbesje | heulberke |
| vlierbloem | → fleer, vleer |
| vlierboom | → fleer, → heulentaer(e), → vleer |
| vlierhout (koker van …) | → klambös, → proppesjeter |
| vliering | → vlering |
| vlierstruik | → fleer, → heulentaer(e), → vleer |
| vlies (licht … op een vloeistof) | II lies |
| vlies-ei | lieze-ei |
| vlijm (lancet) | vlum |
| vlijmscherp | vliemsjerp |
| vlijt | → iever |
| vlijtig | → ieverig, niever(tig), → vlietig |
| vlinder | → pepel |
| vlinderdas | nóndedzju, → sjtriekske |
| vlo | → vloa |
| vloed | vlood |
| vloeibaar voer | sjloaper |
| vloeiing | vlood |
| vloeistof | vloejsjtof |
| vloeistof verdikken | binge |
| vloek | → nóndedzju |
| vloek (godslastering, oogwenk, verwensing) | vlook |
| vloeken (ketteren) | godvere, sakkere, vloke |
| vloer | grónd |
| vloertegel (gebakken …) | plevuus |
| vloghaver | vluughaver |
| vlok (pluis) | floes, ploes |
| vlooien ww. | → vluè |
| vlooiennest | vluèboet |
| vlooienzak (iemand die veel vlooien heeft) | vluèpungel |
| vlos | flosj |
| vlot, bedrijvig vrouwtje | hiettepetiet, rebbedep |
| vlot (kittig) | → lebendig, → prómp, → prónt |
| vlot, levendig (van jong meisje) | → adrèt |
| vlot (snel) | flot, → sjnel |
| vlucht (troep of vlucht vogels) | klog, → vlöch |
| vluchten | vlöchte |
| vluchtig/slordig een potje gaarkoken of handwerken | bradzjele |
| vlug | flot, → prómp, → prónt, → sjnel |
| vlug, lenig persoon | gevietsde |
| vlugschrift | pamflèt |
| vlug-vlug | → rasj-rasj |
| vocht | natigheid, → voch |
| vochtig (klam) | klaam, I voes |
| vochtig (nat) | naat |
| vochtig worden van muren of levensmiddelen | → oetsjloon, → zjweite |
| vochtopnemer (luchtontvochtiger) | vochvreter |
| vod (tod) | → hoddel |
| voddenboer | hoddelskrièmer, → lómmelekeel, → lómmelekrièmer |
| voddig | → lómmel(e)tig |
| voederbak | → II traog, → troog, → voorbak |
| voederbiet | voorkroot |
| voederen | vore |
| voedingsbodem | baom |
| voedingswaarde (zonder … (van eten)) | vazel(tig) |
| voedsel (eten) | ete, kos |
| voedsel (flinke portie …) | meulder(t) |
| voedsel (onzindelijk …) | koeddelgeflieks |
| voedsel (slecht …, i.c. slechte drank) | zuig |
| voedsel (vies …) | → bièsteriej |
| voeg | voog |
| voegen wk. | beröste, sjiekke, veuge |
| voegen (… in metselwerk dichten) | voge |
| voegspijker | voogiezer |
| voegzaam (betamelijk) | aansjtendig, → behuèrlek, gepas, ordentelek |
| voeldraad | veuler |
| voelen | I veule |
| voer | I voor |
| voer (vloeibaar …) | sjloaper |
| voeren (eten geven) | vore |
| voeren (in zijn schild …) | veure (in zien sjild …) |
| voerhuis | → vrie |
| voering | voordook, voring |
| voering aanbrengen | vore |
| voerlaken/-linnen | voordook |
| voertaal | veurtaal |
| voet | voot |
| voet bij stuk houden | drophoute |
| voet- of zitbankje (schabel) | → sjabel, → votebank |
| voet v.e. boomstam | vot |
| voetbal (boogbal bij het …: de bal over de doelman heenwippen) | sjtiefte |
| voetbal (centrale middenvelder bij …) | sjpil, → sjtoppersjpil |
| voetbal (slap schot bij …) | → mèlksjeut, → watersjeut |
| (voetbal:) tegenstander de bal tussen de benen doorspelen | poorte |
| voetballen | voetballe |
| voetbalspel (zware nederlaag bij het …) | tèt |
| voeten (grote bemodderde …/schoenen) | → platsje, → tratsje |
| voeten (zich uit de … maken) | ophoepele |
| voetenbank | → votebank |
| voetstoots (ongeteld) (Th.D.) | I roesj |
| voetveeg | piespaol |
| voetvolk (soldaten) | vouk |
| vogelkooi | vogelskouw |
| vogellijm | → haamsjeut, → vogelliem |
| vogelmuur (plant) | mier |
| vogelnesten (hinderlijke … verwijderen) | → oetnèstele |
| vogels (troep of vlucht …) | klog, → vlöch |
| vogelvlucht (in …) | hemelsbreid |
| vogelweide | drees |
| vogelwikke | II rief |
| voile | → sjluijer, → voal |
| vol-au-vent | → videe, → vollevao |
| volbrengen | kwiete, leiste, volbringe |
| voldaan | → kóntent, → tevrae, voldoon |
| voldoende zijn | volsjtoon |
| volgen | naogoon |
| volgen (kritiekloos) | blindvare |
| volgens | volges |
| volgroeid, in staat om te vliegen (van vogels) | vlök |
| volgzaam | haamvas |
| volharden | bolwèrke, doorbiete, doorzètte, oethoute, oetzinge, → paolhoute, → pinhoute, volhoute |
| volhardend | tej |
| volhouden | bolwèrke, doorbiete, doorzètte, oethoute, oetzinge, → paolhoute, → pinhoute, volhoute |
| volière | voljaer |
| volkomen (volstrekt) | I gaar, gaaroet(s), → gans |
| volledig | → gans |
| vollersaarde | klaevenaerd |
| volmaakt | perfek |
| volmaakt persoon | ganse |
| volop | → zat, zat-op |
| volproppen (… met eten) wk. | → aankiele |
| volstandig | volsjtendig |
| volstrekt | I gaar, gaaroet(s), → gans |
| voltage | voltaasj |
| voltallig | kómpleet |
| voltooid | fieks-en-vaerdig |
| voltooien | aafkriege, → aafmake, aafsjlete, voltoaje |
| volwassen (van mens) | → vlök |
| vondst | vónds |
| vondst (geraffineerde …) | → zat, → zèt |
| vonk | sjprank, vónk |
| voogd | mómmer, voog |
| voogd (toeziend …) | toezeender |
| voor | I veur |
| voor deze keer | dietskièr |
| voor gezegd houden | aantrèkke, opsjnoeve |
| voor mekaar krijgen | → kuuffe |
| voor (ondiepe …) | bèlk |
| vooraan | → veuraan |
| vooraf | teveure (van …), veuraaf |
| voorafgaand (vorig) | → veurig |
| vooral | → veural, → veurnamelek |
| vooraleer | → veuralièr |
| vooralsnog | → agaons, → veurluipig |
| voorbaat (bij …) | veurhand (op …) |
| voorbarig | → veursjnepp(et)ig |
| voorbeeldig | sjiek |
| voorbeeldig kind | moordjónk |
| voorbehoud | rezerf |
| voorbereiden | pripperere, veurbereije |
| voorbij (bw. van plaats) | langs, → veurbie |
| voorbij (bw. van tijd) | → geleje |
| voorbij (eind v.e. relatie) | oet |
| voorbijgaan (in het …) | → aompassant, → terloups |
| voorbijgaand (tijdelijk) | tiedelek, → veurbiegaond |
| voorbijganger | veurbiegenger |
| voorbijlopen | langsloupe |
| voorbijsnellen | → broeze, doorsjnäöre |
| voorbijsnellen (het geluid van het …) | gebroes |
| voorbinden (schort …) | veurdoon |
| voorbode | veurluiper |
| voordat | → veuralièr |
| voord(e) | → ğowee, → treech |
| voordeel | → notse, perfiet, sjneet, veurdeil |
| voordelig | → perfietelek |
| voordelige (zeer … zaak) | → kuipke |
| voordeur | sjtraotdeur, veurdeur |
| voordragen (declameren) | → dikklemere, opzèğğe, veurdrage |
| voordringen | → veurkroepe, → veurprietsje |
| vooreerst | → agaons, → veurluipig |
| voorgaand (vorig) | → veurig |
| voorganger | veurgenger |
| voorgeleiden (van vee ter keuring) | → veurleije, veurveure |
| voorgespannen trekdieren | gesjpan, sjpan |
| voorgevel | → fasaad, → veurfrónt |
| voorgisteren | → iè(r)giestere, → veurgiestere |
| voorheen | → ièrtie(j)ds, → vreuger |
| (voor)hoofd | → öpper |
| vooringenomen | beveuroordeild, pertiejdig, → veuringenómme |
| voorjaar | → veurjaor, → vreugjaor |
| voorkant | → veurziej |
| voorkauwen | veurkuje |
| voorkeur | veurleefde |
| voorkeur geven aan | prifferere |
| voorkeur hebben | I veurhöbbe |
| voorkomen (aanblik, uiterlijk) | aanzeen, uterlek |
| voorkomen (verijdelen) | belètte, sjtute, → verheuje, → verhingere, II veurkómme |
| voorkomend | besjtaond |
| voorkomend (gedienstig) | deensbaar, → gedeenstig, → veurkómmend |
| voorkruipen | → veurkroepe, → veurprietsje |
| voorlaatste | einerlètste |
| voorleiden | → veurleije, veurveure |
| voorliefde | → I fiemel, → sjtokpaerdsje, tiek, zjwaak |
| voorliegen | → bedrege, befoetele, → belazere, bemietere, niè |
| voorlopig bw. | → agaons, → veurluipig |
| voormiddag | mörge, → veurdemieddeg, → veurmieddeg |
| voorn | rötsj |
| voornamelijk | → veural, → veurnamelek |
| voornemen zn. | → intensie, ougmerk, veurnumme |
| voornemens zijn | II veurhöbbe, → veurnummes (… zin), → zinnes (… zin) |
| voorop | → veuraan |
| voorop lopen | veurloupe |
| vooroprijden | I veurrieje |
| voorouders | → veurouwersj |
| voorraad | geudere, veurraod |
| voorraad (overblijvend stapeltje) speelkaarten | sjtok |
| voorraadkelder (uitgehouwen in mergelwand) | bergkelder |
| voorraadkuil voor gebluste kalk | kalkskoel |
| voorraadpot (grote … voor stroop) | sjroapsbaar |
| voorraadruimte | lager, maggezien |
| voorschoot | → sjloof, sjolk |
| voorschoot (oude … van jute) | bal |
| voorschoot v.d. (gesneden) ram, schapenbok | weerlap |
| voorschrift | reigel |
| voorschrijven | diektere |
| voorshands | → agaons, → veurluipig |
| voorslaan | veursjtèlle |
| voorspellen | besjere, próffesieje, veursjpelle, II veurzèğğe |
| voorspoed | gelök |
| voorspoedig groeien | dieje, gedieje, sjiekke |
| voorste | veursjte |
| voorstel | → veursjlaag |
| voorstellen (beduiden) | beteikene |
| voorstelling | sjtök |
| voort | wiejer |
| voortand | sjniejtand |
| voortbestaan | doorbesjtoon |
| voortbewegen (moeizaam …) | kretse, → sjravele, → sjtrómpele, taffele |
| voortbrengen | ginnerere |
| voortduren | aanhoute, blieve |
| voortdurend | → ummer(toe) |
| voorteken | teike, veurteike |
| voortmaken | → sjpowe |
| voortrekker | veurluiper |
| voorts | wiejer |
| voortzetten (met moeite/ijver/tegenstand) | doorbiete, doorzètte |
| vooruit (komaan) | allè |
| vooruitgang | avans |
| vooruitstekende kin | → bef, → sentebekske |
| vooruitzicht hebben | aansjtoon |
| vooruitzicht (hooggespannen …) | → apprensje, → veuroetziech |
| voorvallen ww. | aafsjpele, geve (dat … gein), passere, plaatsvinge, umgoon, I veurkómme, → veurvalle |
| voorwaarde | → kóndisie |
| voorwaarts | veuroet |
| voorwenden | veurgeve |
| voorwendsel | → dèkmantel |
| voorwerpen | sjpölle |
| voorwetenschap | veurkinnes |
| voorzaten | → veurouwersj |
| voorzeggen (voorspellen) | besjere, próffesieje, II veurzèğğe |
| voorzet | → veurzat |
| voorzet (een … geven) (sportterm) | veurgeve |
| voorzichtig | → umziechtig, → verziechtig, veurziechtig |
| voorzichtig spelen bij een balspel | → loezele, mèlke |
| voorzien (… op) | → verzeen (… op), veurzeen (… op) |
| voorzien van kleren en stoffen | oetsjtoffere |
| voorzijde | → veurziej |
| voos (ongevuld: veldvrucht) | baol |
| vorderingen maken (voortmaken) | avvensere, → sjpowe |
| voren (naar … voeren) | veurveure |
| vorig | → veurig |
| vorig(e) (jongstleden) | → verlae |
| vork (eet…) | versjèt |
| vorm (matrijs) | metries |
| vorm (model) | fetsoen |
| vormgeving | sjtiel |
| vormsel (r.-k. sacrament) | → vörmsel |
| vormzand | → foemelzand |
| vorst (het vriezen) | gevruèr, vros |
| vorst (van dak) | veersj |
| vorst (verdwijnen van de …) | aafgoon |
| vos (paard met bruinrode haren) | I voes |
| voskleurig bruin | → bevoes, → ruètelek, I voes, voessig |
| “vossenstaart” als symbool/sierraad op bromfiets | → vossesjtart |
| vossenstaart (handzaag) | foeksjwans, → sjroebzaeg, → sjtoatzaeg |
| vouw | ploa, → vouw |
| voyeur | → garekieker, loerhaan |
| vraag | vraog |
| vracht | las, vrach |
| vrachtwagenchauffeur | vrachriejer |
| vragen | vraoge |
| vragen (beleefd …) | verzeuke |
| vrede | peis, vrae |
| vreemd | vraem |
| vreemdeling | étraozjee, vraeme |
| vreemdsoortig hoofddeksel | tietsj |
| vrees | → sjtrank |
| vreesachtig | sjiechtig |
| vrek | → habsjaar |
| vrekkig | → pansetig |
| vreselijk | versjriekkelek, → vreisjelek |
| vreten ww. | vrete |
| vreten (voedsel voor dieren of (ord.) voor mensen) zn. | → vreet, vrete |
| vreugde | → bliejdsjap, → vreug |
| vrezen | kniepe (‘m …), opzeen (… tege), vreze |
| vriend | → kammeraot, → vrund |
| vriendelijk | vruntelek |
| vriendelijk (overdreven …) | poeppesjtrónt (zoa fien wie …) |
| vrienden(kring) | gevrung |
| vriendin | vrundin |
| vriendschap | kinnes, vrundsjap |
| vrieslucht | vreesloch |
| vriesweer | gevruèr |
| vriezen | → vreze |
| vriezen (hard …) | bakke |
| vriezen (het …) | gevruèr |
| vriezen (licht …) | → krièpele, rieme |
| vrij | vrie |
| vrijage | kinnes, → verkièring, vriejaasj |
| vrijdags | vriedes (ʼs …) |
| vrijen (coïteren) | boemze, → knuipe (ord.) |
| vrijen (minnekozen) | knoetsje, vrieje |
| vrijer | vriejer(t) |
| vrijerij | kinnes, → verkièring, vriejaasj |
| vrijgevig | → goodgaefs |
| vrijgevochten (benaming voor …, nomadische bevolkingsgroep) | kerkesvolk |
| vrijgezel (oudere …) | → jónkgezèl, sillebataer, → vriegezèl |
| vrijheid-blijheid | → loestig, → vive-le-vink |
| vrijmaken | bevrieje, verlosse, zuvere |
| vrijmoedig | poeppeloestig, vrie |
| vrijpostig | → vrech |
| vrijpostig betasten | → beveule, → hampfele |
| vrijwaren | sjpare |
| vrijwel | → bienao |
| vrijwillig | óngedwónge |
| vrijwilliger | vriewilleger |
| vroedvrouw | wiesvrouw |
| vroeg | vreug |
| vroege morgen (de …) | → hièregaodsvreugde, vreugde |
| vroeger | iè(r)der, → ièrtie(j)ds, → vreuger |
| vroegte | → hièregaodsvreugde, vreugde |
| vroegtijdig | → betieds |
| vroegwijs kind | oudversjtand |
| vrolijk | → loestig, → vive-le-vink |
| vrolijk rumoer | kèrmes |
| vroom (ziekelijk …) | → sjrupeleus |
| vroomheid | devosie |
| vrouw (aantrekkelijke, knappe jonge…) | sjpetter, → sjtoat, → sjtök |
| vrouw (armzalige …) | troeffel |
| vrouw (bazig) | hajbaj, kap(i)tein, → serzjant), → zjenderm |
| vrouw (bloedvloeiing v.d. …) | → vlood |
| vrouw (bot, dom, grof, lomp, stom) | → boeretrien |
| vrouw die onbenullige kletspraat/zever uitkraamt | → zauwel, zeiktrien, → zemp |
| vrouw die praatjes rondstrooit | → blejjer |
| vrouw die vaak op stap gaat | → jats |
| vrouw die veel koffie drinkt | meut |
| vrouw die veel op de pof koopt | → poefmedam, → sjöldpriej |
| vrouw die zevert | → zauwel, zeiktrien, → zemp |
| vrouw (dik achterwerk v.e. …) | paersjvot |
| vrouw (dikke …) | blaos, prattel |
| vrouw (dikke, lompe …) | → madzjel |
| vrouw (dikke, slonzige …) | bammel |
| vrouw (fors) | baj |
| vrouw (forse … die overal even dik is) | → kadderols, karrepeerd |
| vrouw (forse heerszuchtige …) | dragoonder |
| vrouw (forse, zwaargebouwde …) | pospeerd |
| vrouw (frivole, lichtzinnige, ordinaire …) | → del, → flodder, floddermedam |
| vrouw (frivole, wufte … ( waaromheen de minnaars “fladderen”)) | fladder |
| vrouw (gedrongen …) | knoedel |
| vrouw (gewillig, meegaand) | froemel |
| vrouw (goedmoedig) | blötsj, → bössel |
| vrouw (grote, zware en heerszuchtige …) | dragoonder, roezekater |
| vrouw (heerszuchtige …) | potsjtök |
| vrouw (jong van hart zijnde …) | jónkbleudsje |
| vrouw (jonge, mooie …) | pleetsje, → printsje |
| vrouw (kleine gedrongen …) | kroddel |
| vrouw (kwaadaardig) | → gesjpens |
| vrouw (lange, smalle …) | latsj |
| vrouw (lelijk of verwaand) | daakhaas |
| vrouw (logge, zware …) | → kadderols, karrepeerd |
| vrouw (lompe, dikke …) | → madzjel |
| vrouw met blond haar | blón |
| vrouw met dik achterste | paersjvot |
| vrouw met luide stem | sjater |
| vrouw (mooie, jonge …) | pleetsje, → printsje |
| vrouw (nieuwsgierig) | → gaapsj |
| vrouw (onmogelijke of lelijke …) | merakel |
| vrouw (onuitstaanbare domme …) | plaat |
| vrouw (onverzorgde …) | → troedel |
| vrouw (opgedirkte …) | poederietsjmedam |
| vrouw (oud) | bèsj |
| vrouw (oude, tengere …) | sjerf |
| vrouw (oude, truttige, vinnige …) | sjroet |
| vrouw ((oudere) ongehuwde …) | jónkfer |
| vrouw (overdreven godsdienstige … of meisje) | kwezel |
| vrouw (plompe, stuurse …) | tram |
| vrouw (saai) | druègproem |
| vrouw (schraapzuchtige, inhalige, oude …) | → sjrapnel, → sjrep |
| vrouw (slordig, onverzorgd) | → flodder |
| vrouw (stuurse, plompe …) | tram |
| vrouw (tengere …) | sjpin |
| vrouw (tengere, oude …) | sjerf |
| vrouw (troetelnaam voor …) | → bromel |
| vrouw (twistzieke, vinnige, snibbige … of meisje) | kets |
| vrouw (uithuizige … (die graag gaat stappen)) | → jats |
| vrouw van lichte zeden | → floes |
| vrouw (veelklagende …) | zemel |
| vrouw (verwaand of lelijk) | daakhaas |
| vrouw (wufte, frivole … ( waaromheen de minnaars “fladderen”)) | fladder |
| vrouw (zware, logge …) | → kadderols, karrepeerd |
| vrouwelijk geslachtsdeel | → sjeij |
| vrouwelijke tamme hoen | → hin, → I hoon |
| vrouwelijke zeurpiet | → zauwel, zeiktrien, → zemp |
| vrouwen (iemand die stiekem … betast) | veuler, votteveul(d)er |
| vrouwenboezem | → broes |
| vrouwenborst | → tiet |
| vrouwenbuste | → broes |
| vrouwengek | → sjanseremmel |
| vrouwenhalsdoekje/ -bandje (van fijn kant) met broche/ camee | fiesju |
| vrouwenhoedje (bepaald … (met lint/strik), gedragen door een bejaarde weduwe) | kepotheudsje |
| vrouwenjak met lange slippen | kapoets(j) |
| vrouwenmuts (gebreide, puntige …) | trèkmötsj |
| vrouwenmutsje van heel fijn gaas | nevelskepke |
| vrouwenversierder | → sjanseremmel |
| vrouwmens, vrouwspersoon | → vroumersj |
| vrouwtje (goed ogend, frêle …) | I puupke |
| vrouwtje (vlot, bedrijvig …) | hiettepetiet, rebbedep |
| vrucht | vröch |
| vrucht (eetbare … v.d. broodboom) | sint-jansbroad |
| vrucht (pit (of zaadkorrel) van (steen)…) | → knoep, koon |
| vruchtbaar (groeizaam) | → greujzaam, wasbaar, → wessig |
| vruchteloos | → tevergaefs, → umzóns, vergaefs |
| vruchten (het beurs zijn van …) | foak |
| vruchtenmoes | kómpot |
| vruchtenvla als beleg of vulling voor vlaai of gebak | II sjpies |
| vruchtgebruik | toch, vröchgebruuk |
| vuil zn. | drek |
| vuil (fig. …, spottend) | drekkig |
| vuil (smerig) | II ónnöt, → sjmoetsig |
| vuil (vettig …) | sjmeer |
| vuil (zeer …) | verkesechtig |
| vuilak | aartsónnötterd |
| vuile, bemodderde schoenen | dreksjoon |
| vuile boel | → bièsteriej, rotzooj, → verkesjtal, zjweineriej, → zjweinesjtal |
| vuiligheid | bièsteriej, → zjweineriej |
| vuilnis | drek, → voel |
| vuilnisbak | → drekbak |
| vuilnisbelt | drekshoup, sjtort |
| vuilnisemmer | → drekbak |
| vuilnishoop | drekshoup, sjtort |
| vuilnisman | dreksman |
| vuilnisvat | → drekbak |
| vuist | II voes |
| vuisthandschoen | voeshejsj, → want |
| vuistvechten | boekse |
| vulgair | → asosjaal, → ordinaer |
| vulgat in (bier)vat of ton, waardoor het kan worden gevuld (brouwerst.) | sjpónlook, völlook |
| vullen | völle |
| vullen (bv. pijp met tabak) | sjtoppe |
| vulling (vruchtenvla als beleg of … voor vlaai of gebak) | II sjpies |
| vuns (muf) | → bedómp |
| vurig | hietsig |
| vurige aard | temprement |
| vuur (geestdrift) | → kevoek |
| vuur (met … spelen) | vunkele |
| vuurrood | bloodroad, vuurroad |
| vuurslaan met vuursteen (op Paaszaterdag) voor het nieuwe paasvuur | ketsje |
| vuursteen | → vuursjtein |
| vuurtje stoken | bläöke, → zempe |
| vuurwerk (stukje …, rotje) | → bumke |
